De werkplaats in Midden-Java

Hier wordt gewerkt met aandacht

In een open ruimte in de omgeving van Yogyakartai, midden in Java, ontstaat een deel van onze collectie. Grote manden staan op houten blokken, materialen liggen klaar. Er wordt gevlochten, geknoopt, gesneden en gebonden. Alles met de hand. Alles in eigen tempo. Wat hier gemaakt wordt, vraagt geduld en concentratie. Die rust is voelbaar. Niet alleen in de ruimte, maar ook in het werk dat er wordt verricht.

Ambacht dat doorgegeven wordt

Veel makers in de werkplaats hebben ervaring met traditionele vlechttechnieken. Zij leren het vak aan collega’s en aan familieleden die nieuw zijn in het werk. Zo blijft de kennis in de gemeenschap en ontstaat er onderlinge verbondenheid. Er wordt gewerkt in kleine groepen. Iedereen kent elkaar en weet wat er nodig is om een mand te maken. Elk onderdeel vraagt om een andere handeling. Daarin zit het verschil. In het nauwkeurig vastzetten van een handvat, het strak trekken van een streng of het mooi afwerken van een sluiting.

Materialen uit de regio

De manden worden gemaakt van natuurlijke materialen die in de directe omgeving beschikbaar zijn. Veel wordt geoogst in het regenseizoen en daarna gedroogd en bewerkt. Bananenblad wordt gespleten en gerold tot een stevige draad. Rotan wordt gebogen en vastgezet in een houten frame. Waterhyacint en abaca worden losser gevlochten. Elk materiaal heeft zijn eigen eigenschappen en vraagt om een ander ritme. Het werk begint met het lezen van het materiaal: voelen, kijken, beoordelen. Pas daarna wordt er gevlochten.

De ruimte waar het gebeurt

De werkplaats is eenvoudig, maar goed ingericht voor het werk dat er wordt gedaan. Op houten tafels liggen gereedschappen, touwen en strengen gevlochten blad. In de hoeken staan voltooide manden, klaar voor transport. Er wordt gewerkt met zorg en aandacht. Geen enkel model verlaat de werkplaats voordat het gecontroleerd is. Er is altijd iemand die kijkt, nog een keer naloopt en voelt of alles klopt.

Werken met elkaar

De samenwerking met de makers op Midden-Java bestaat al jaren. Er zijn vaste afspraken over werkomstandigheden, vergoedingen en levertijden. Er wordt samengewerkt met respect voor het ambacht en de gemeenschap. Die manier van samenwerken maakt het mogelijk om een collectie aan te bieden die klopt in alle onderdelen. Van materiaal tot afwerking. Van oorsprong tot bestemming.

Wat zichtbaar is in het eindresultaat

Wie goed kijkt naar een mand uit onze collectie, ziet de herkomst. In het vlechtwerk zit de hand van de maker. Wat in Midden-Java begint, wordt hier met zorg ontvangen en verder gebracht. De mand draagt iets van de plek waar hij gemaakt is. Dat is voelbaar.